Theo các chuyên gia kinh tế thì thị trường trái phiếu chắc chắn sẽ phát triển bền vững hơn, hiệu quả hơn sau các cuộc thanh lọc để từ đó nhà đầu tư sẽ có thêm cơ hội lựa chọn những sản phẩm chất lượng trên thị trường.

Đây là kênh huy động vốn vô cùng quan trọng

Cuối năm 2022 thị trường trái phiếu doanh nghiệp gặp phải rất nhiều khó khăn và trầm lắng do cơ quan quản lý tăng cường kiểm tra, giám sát hoạt động phát hành và cung cấp dịch vụ trên thị trường. Việc ban hành và kiểm soát chặt chẽ các hoạt động phát hành và giao dịch trái phiếu doanh nghiệp là điều cần thiết để giúp thị trường trở nên minh bạch và đền vững, hiệu quả hơn.

Chuyên gia kinh tế, PGS.TS Đinh Trọng Thịnh cho biết, thị trường trái phiếu thời gian qua được coi là một kênh huy động vốn vô cùng  hiệu quả dành cho cho doanh nghiệp về trung và dài hạn. 

Nguồn vốn từ trái phiếu sẽ giúp cho doanh nghiệp bổ sung được dòng tiền và giảm sự phụ thuộc vào tín dụng ngân hàng. Nhưng thực tế từ đầu năm đến nay, việc phát hành trái phiếu của doanh nghiệp cũng đã có sự thu hẹp đáng kể sau khi cơ quan quản lý siết chặt điều kiện về giao dịch trái phiếu doanh nghiệp đối với tổ chức tín dụng. 

Đồng thời cũng như tăng cường kiểm tra và giám sát hoạt động phát hành, cung cấp dịch vụ ở trên thị trường. 

Dù cho thị trường trái phiếu doanh nghiệp có chững lại nhưng động thái của Nhà nước về thanh lọc thị trường, chấn chỉnh lại các hoạt động phát hành là kịp thời và vô cùng cần thiết. 

Vì thị trường trái phiếu sau khi tăng trưởng quá nóng, tồn tại nhiều lỗ hổng và cần được cơ cấu lại với các quy định chặt chẽ hơn nhằm mục đích tránh nguy cơ đổ vỡ hàng loạt và bảo vệ lợi ích cho các nhà đầu tư. 

Thực tế cho thấy rằng đây cũng đã có những doanh nghiệp lợi dụng lỗ hổng để phát hành các trái phiếu không đảm bảo đã dẫn đến các hệ lụy vô cùng nghiêm trọng. 

Ông Thịnh lưu ý rằng: “Tiềm năng của thị trường trái phiếu doanh nghiệp Việt Nam là rất lớn. Đây chính là một kênh dẫn vốn quan trọng cho nền kinh tế, doanh nghiệp và là một kênh đầu tư hấp dẫn cho các nhà đầu tư, nhất là khi tiêu chí an toàn ngành càng củng cố. 

Tuy nhiên và việc xử lý một số doanh nghiệp vi phạm quy định trong thời gian gần đây đã làm cho thị trường ảnh hưởng rất nhiều. Chúng ta cũng cần xem xét lại việc chấn chỉnh lại thị trường sao cho đúng và tránh sự tiêu cực lây lan đến thị trường trái phiếu”. 

Cần tránh “tắc” thị trường trái phiếu

Người đại diện Ngân hàng Phát triển Châu Á (ADB) tại Việt Nam - TS. Nguyễn Minh Cường cho biết, nguồn vốn có được từ trái phiếu bổ sung là rất quan trọng cho hoạt động của doanh nghiệp. 

Nhất là khi doanh nghiệp bất động sản dựa vào huy động nguồn vốn trái phiếu rất lớn. Và trong bối cảnh đó thì những biến động của thị trường trái phiếu sẽ có tác động rất lớn đến doanh nghiệp và nhất là doanh nghiệp bất động sản đang dựa nhiều vào nguồn vốn trái phiếu. 

Cũng trong thời gian tới, các doanh nghiệp sở hữu nền tảng cơ bản tốt, hoạt động kinh doanh hiệu quả và minh bạch tài chính cũng sẽ đẩy mạnh phát hành trái phiếu, đây cũng là kênh huy động vốn hiệu quả đối với doanh nghiệp. 

Cần có những hành động xử lý hành vi vi phạm pháp luật mạnh tay để có thể làm trong sạch thị trường trái phiếu. Nhưng không nên can thiệp trực tiếp bằng các mệnh lệnh hành chính. Thị trường cần hoạt động theo các quy luật cung cầu, xây dựng cơ chế để thị trường tự động điều chỉnh.

Việc siết chặt phát hành trái phiếu tràn lan không nên để tắc thị trường trái phiếu chỉ vì một vài sự việc tiêu cực và đơn lẻ. Những sai phạm đơn lẻ của một cá nhân, tổ chức là bài học vô cùng quan trọng nhưng không phải là phổ biến trên thị trường.

Cần minh bạch thị trường và bảo vệ nhà đầu tư

Các chuyên gia kinh tế cho biết rằng để cho thị trường trái phiếu hoạt động một cách bền vững và hiệu quả thì cơ quan chức năng cần tăng cường các công tác thanh tra và kiểm tra.

Cơ quan nhà nước cần yêu cầu minh bạch hóa thông tin về việc phát hành. Trong đó đặc biệt chú ý đến tình hình tài chính của tổ chức và các trái chủ, mục đích cũng như quá trình sử dụng vốn trái phiếu,... 

Một khi các quy định về an toàn được bổ sung thì các sự việc đơn lẻ được xử lý, thị trường tài chính qua sàng lọc và được củng cố thì niềm tin của các nhà đầu tư sẽ trở lại, kênh huy động vốn từ trái phiếu cũng trở nên bền vững và hiệu quả hơn. Người dân cũng có thể yên tâm vì không còn gặp những trái phiếu hoạt động thiếu minh bạch trên thị trường nữa.

Doanh nghiệp muốn phát hành trái phiếu phải có tài sản đảm bảo, xếp hạng mức độ uy tín và có quy trình để có thể kiểm soát và giám sát việc phát hành. Cũng tránh các việc phát hành quá dễ dàng các loại trái phiếu không tài sản đảm bảo và không định mức tín nhiệm. Không có đơn vị nào bảo đảm sẽ tạo điều kiện để cho những con sâu trái phiếu làm rầu thị trường. 

Doanh nghiệp có tài sản và có uy tín, làm ăn minh bạch, đàng hoàng cũng được khơi mở dòng vốn. Nhà đầu tư cũng có điều kiện cũng tiếp tục đầu tư tài sản sinh lợi vào một trong những kênh đầu tư sinh lợi an toàn.

Các cơ quan quản lý cần tăng cường thanh tra, kiểm tra, giám sát để có thể đảm bảo thị trường trái phiếu doanh nghiệp phát triển một cách ổn định và minh bạch hơn. Một trong những nguyên tắc vô cùng quan trọng là mọi hành vi vi phạm cũng phải được phát hiện kịp thời và xử lý một cách nghiêm minh. 

Vi phạm ở mức độ hành chính thì sẽ xử lý vi phạm hành chính còn trong trường hợp vi phạm đến mức phải hình sự thì chuyển cơ quan điều tra và có thể xử lý hình sự. Nên có những biện pháp mạnh tay hơn nữa để thanh lọc toàn bộ trị trường.

Cần ngăn chặn ngay tình trạng ngân hàng thương mại bắt tay doanh nghiệp sân sau để phát hành trái phiếu vô tội vạ. Và việc một số ngân hàng ồ ạt mua trái phiếu doanh nghiệp thời gian qua cũng có thể có cả mục đích đảo nợ, cơ cấu lại nợ cho doanh nghiệp. 

Nói cách khác thì đây là một ngân hàng và doanh nghiệp bắt tay nhau dùng trái phiếu doanh nghiệp để đảo nợ. Nhà đầu tư cần nâng cao nhận thức cũng như sự hiểu biết để có thể kiểm soát được rủi ro.

Các nhà đầu tư nên chọn những trái phiếu doanh nghiệp hàng đầu đã có lịch sử phát triển bền vững trong nhiều năm. Lãi suất trái phiếu phát hành có thể sẽ không cao hơn nhiều so với lãi suất tiết kiệm nhưng lại an toàn, nhất là đối với các nhà đầu tư ít kinh nghiệm. 

Ngoài ra, nhà đầu tư cũng cần xem xét kỹ tính chuyên nghiệp của tổ chức tư vấn phát hành, đơn vị trung gian giữa doanh nghiệp phát hành trái phiếu và nhà đầu tư để hạn chế rủi ro. Và quan trọng nhất là không nên bán tháo khi chưa hiểu rõ bản chất trái phiếu để tránh gây thiệt hại về tài chính cho bản thân. 

Đó là những cơ hội và chia sẻ của các chuyên gia tài chính muốn gửi gắm đến nhà đầu tư thông qua bài viết này. Nếu còn thắc mắc gì, hãy để lại câu hỏi cho ZenGroup!