Thị trường đang rơi vào sắc đỏ triền miên, áp lực từ lãi suất ngân hàng và chứng khoán liên tục khiến nhà đầu tư thua lỗ trầm trọng. Vậy Nhà đầu tư nên làm gì trong hoàn cảnh này?

Tình hình khủng hoảng trên thị trường

Thị trường chứng khoán vào nửa cuối năm 2022 không mang tín hiệu lạc quan khi liên tục đỏ rực thị trường.

Sau hai phiên hồi phục nhẹ, chứng khoán Việt Nam tiếp đà trượt giá mạnh trong phiên hôm nay, ngày 11.11.2022. Áp lực bán dồn dập từ những nhóm cổ phiếu trụ khiến VN-Index chính thức “thủng” đáy tháng 10 vừa qua và để tuột mất ngưỡng hỗ trợ quan trọng 950 điểm.

Hiện tâm điểm bán ồ ạt là nhóm bất động sản với hàng loạt cổ phiếu giảm hết biên độ. Điệp khúc giảm sàn, “trắng bên mua” lại tiếp diễn với NVL khi dư bán sàn hơn 30 triệu cổ phiếu nhưng chỉ khớp lệnh vỏn vẹn 331 nghìn đơn vị.

PDR thậm chí chỉ khớp lệnh được hơn 170 nghìn cổ phiếu, trong khi “chất sàn” đến hơn 48 triệu đơn vị. Những mã khác như DIG, DXG, LDG cũng đồng loạt giảm sâu với hàng triệu cổ phiếu bị “nhốt sàn”. 

Kết phiên, VN-Index thu hẹp đà giảm còn hơn 38 điểm (tương đương 3,89%) để lùi về sát mốc 947 điểm. Thị trường chìm trong sắc đỏ với 836 mã giảm điểm, trong đó có 305 mã giảm sàn.

Theo nhiều nguồn thông tin, đây là mức đáy giảm kỷ lục trong vòng 2 năm trở lại đây.

Doanh nghiệp phát hành cổ phiếu đang làm gì trong thời điểm này?

Bối cảnh thị trường liên tục lao dốc mạnh thì phiên giảm điểm này không còn gây bất ngờ. Đó là điều mà các nhà đầu tư đã nhìn thấy từ trước. Khi tâm lý và niềm tin trên thị trường đang yếu, chỉ một yếu tố bất định cũng có thể khiến thị trường giảm nhanh mạnh.

Theo đánh giá của chuyên gia, nguyên nhân thị trường giảm mạnh là do hiện tượng “domino” bán mạnh từ những đợt “call margin” thời gian gần đây.

Nói về áp lực “call margin” trên thị trường, chuyên gia cũng cho rằng một khi đã lan đến các “tài khoản lớn” thì ảnh hưởng rất lớn. Đặc biệt là những cổ phiếu bất động sản xuất hiện tình trạng dư bán sàn và mất thanh khoản, có nghĩa bán giải chấp nhưng không ai mua.

Để kêu gọi nhà đầu tư chi nhiều tiền hơn, một loạt công ty phát hành cổ phiếu đã “call margin” để huy động lượng tiền mặt trong người dân.

Các công ty ồ ạt “call margin” vì lo sợ bối cảnh các CTCK không thể bán ra những cổ phiếu phiếu mất thanh khoản, buộc họ sẽ phải bán các cổ phiếu khác trong danh mục để thu hồi vốn. Điều này tạo nên hiệu ứng bán lan truyền trên diện rộng và khiến VN-Index giảm mạnh.

Dự báo về thị trường trong những phiên tiếp theo, nhiều chuyên gia tài chính cho rằng khi “thủng” ngưỡng hỗ trợ 950 điểm thì khả năng cao thị trường sẽ tiếp tục giảm theo quán tính và kiểm nghiệm những mốc điểm thấp hơn. Không loại trừ khả năng VN-Index về quanh vùng hỗ trợ 900 – 920 điểm nếu tình trạng call margin chưa được cải thiện.

Hơn nữa, thị trường hiện tại cũng đứng trên bờ vực mong manh vì dễ bị ảnh hưởng bởi những thông tin thiếu tính xác thực. Khi thị trường đang rơi vào khủng hoảng, việc đọc các tín hiệu cũng như dự đoán xu hướng thị trường sẽ không còn chính xác nữa. Và điều này cũng không còn quan trọng với nhà đầu tư nữa vì họ đang ở trong tâm thế hoảng loạn.

Vấn đề mà họ quan tâm hơn cả trong lúc này là bao giờ áp lực bán giải chấp của nhóm cổ phiếu lớn giảm. VN-Index sẽ khó tìm điểm cân bằng nếu các tình trạng “call margin” tại những doanh nghiệp lớn chưa được giải quyết.

Nhà nước và các doanh nghiệp có hai giải pháp để khắc phục. Thứ nhất là tăng thêm cổ phiếu để đưa tỷ lệ về ngưỡng an toàn và thứ hai là giải quyết các tài sản đảm bảo để bên cho vay không bán tiếp cổ phiếu.

Do đó, doanh nghiệp buộc phải cân được lượng margin tại các CTCK, sau đó có động thái “trấn an” nhà đầu tư. Tuy nhiên, trong bối cảnh hiện tại thì doanh nghiệp đang cạn kiệt về dòng vốn, việc mua vào lượng lớn cổ phiếu để “đỡ giá” cũng là một thách thức lớn. Bởi thị trường đã thua lỗ quá lâu.

Sau những sóng gió trên thị trường, hiện các nhà đầu tư nhỏ lẻ thua lỗ nặng nề khi thực hiện bắt đáy cổ phiếu trong những phiên “hồi phục giả”. Chuyên gia cho rằng rất khó để đưa ra quyết định cắt lỗ nếu đã thua lỗ nặng nề. 

Nếu mức lỗ chỉ dừng lại ở mức 20-30% thì việc cắt lỗ dễ dàng hơn, song nếu mức lỗ lên đến 60-70% thì nhà đầu tư không nên tiếp tục bán cổ phiếu.

Theo đó, nếu nhà đầu tư nắm giữ những cổ phiếu không quá rủi ro và không dùng margin thì vẫn có thể nắm giữ cổ phiếu, chờ đợi những nhịp hồi để hạ giá vốn, cơ cấu danh mục. Khi thị trường hồi phục, chúng ta có thể mua theo chiều lên để hạ dần giá vốn.

Giống lý thuyết cân bằng, những cổ phiếu có nền tảng tốt vẫn sẽ có cơ hội hồi phục trở lại, vấn đề chỉ là thời điểm nào. Bởi, đối với những doanh nghiệp tốt, việc bán theo thị trường có thể khiến nhà đầu tư thiệt hại nặng nề hơn.